Ik leer: 'het brein verzet zich tegen veranderingen'. Het brein wil dat helemaal niet, veranderen. Want, veranderen kost energie en dat is zonde. Het brein wil for ever op de spaarstand staan, zo gaat 'n mens biologisch gezien het langst mee, brandend op het reserve-pitje. Elke verandering vraagt extra werk van ons brein, daar heeft 't geen zin in dus daarom vindt iedereen veranderen lastig. Het voelt niet lekker. Vervelend. Eng. En dat gaat ten kosten van wat we ons hadden voorgenomen te veranderen. Een wet van Meden en Perzen lijkt het wel. Eerst geloven we nog volop in ons voornemen, communiceren er misschien zelfs stoer over. Maar na een week of wat zakt 't net zo hard weer weg en vervallen we terug in oud gedrag. Herkenbaar, toch?
Aandachtig beluister ik achter mijn laptop gezeten, de spreker en gretig maak ik fotootjes van de sheets. Ik volg een online-webinar bij een trainingsbureau voor leidinggevenden. Zag een maandje geleden - in hun mailing - het onderwerp - 'hoe komt het dat onze goede voornemens altijd weer wegzakken?' - voorbij komen en dacht: 'da's interessant voor mij! Want, ik ben zelf aan het veranderen van HR-professional a.i. naar coach/wandelcoach en dat vind ik moeilijk.' 'En', dacht ik ook nog, 'ik coach (hopelijk snel) mensen die daar wellicht ook tegen aan lopen, tegen 'hoe moeilijk het is om jezelf op een ander spoor te zetten'. Laat ik mij aanmelden voor dit webinar.' And so I did. Een Zoom-linkje werd toegestuurd.
Dat brein bestaat uit verschillende onderdelen, leer ik van de medicus die nu trainer is bij het bureau. En met name ons 'oude brein' levert weerstand tegen veranderingen. Dat oude brein bestaat uit het reptielen brein; dit stukje is actief bij stress en angst en kost veel energie als het aan het werk is. Daarnaast is daar het Limbisch brein, dat actief is bij emoties, sterke emoties zoals schaamte en angst. Ook al zo'n energievreter. En tenslotte leer ik over de Neo Cortex, het rationele nieuwe deel, dit stuk is het hardst nodig als we willen veranderen, maar dit stuk krijgt bij een verander-fase minder energie toebedeeld wanneer het oude zo actief is, tenminste, als ik mijn warrige aantekeningen goed begrijp. Maar hoe dan ook, da's goed om te weten, dat dat stukje ratio meer aangewakkerd mag worden.
Bij veranderingen is je bewustzijn belangrijk, vertelt de medicus/trainer; dat bewustzijn overrullt dat weerspannige oude angstige brein, dat ook nog liever lui dan moe is. Ben je je onvoldoende bewust van je eigen in gang gezette verandering, je voornemens, je plannen, dan gaat dat weerspannige brein het van je bewustzijn winnen. Zakt het in als een plumpudding, dat voornemen of dat plan. Er is zelfs bekend hoe lang dat duurt, een week of twee a drie. Vandaar dat wij, zo op en rond Blue Monday, onze goede voornemens laten voor wat het is, want ons bewustzijn is zich blijkbaar niet bewust genoeg van zichzelf. Da's de dag dat we 't veranderen laten voor wat het is en spinnend als poesjes weer terugvallen in ons oude, veilige gedrag. Niks geen veranderingen, gewoon weer doorgaan met hoe 't was. Grappig om te leren maar ook verdrietig, toch? We weten blijkbaar niet goed hoe het werkt in onze hersenen en met ons bewustzijn en krijgen onszelf niet op 'n nieuw spoor gezet.
Zelf ben ik al veel langer aan het tobben met mijn eigen verandering: deels ben ik al op een ander spoor beland, deels blijf ik terugvallen op het oude.
Hoe in Godsnaam kun je je goede voornemens en plannen echt doorzetten? Erop doorpakken? Blijkt heel moeilijk te zijn want het lukt je dus niet alleen maar door op 1 januari in je dagboek te schrijven: 'ik ga tien kilo afvallen door elke dag een uur te sporten en door gezond te eten en niet te snoepen'. Zo werkt het blijkbaar niet. Daar kunnen velen van ons over meepraten. Zo jammer, want het geeft altijd zo'n jubelend, fijn gevoel om goede voornemens te maken. Zo van: yes, nu ga ik het echt doen! En in no time betrap je jezelf - net als ik - vast op gedachten als: 'ja, nee, ga ik echt doen hoor, eigenlijk moet het nu... morgen begin ik!' En na een week merk je dat je nog steeds zo tegen jezelf praat en tja...
Ik ben dus driekwart jaar geleden al begonnen met mijn eigen transformatie en nog steeds voel ik dat ik teruggetrokken word naar het oude.
De medicus annex trainer laat op een nieuwe sheet zien dat er in ons brein echt wel wat gebeurt als we oude patronen overschrijven door nieuwe. Als een soort grafiekje in de hersenen, zo ziet zijn sheet eruit. Onderop een verflauwend blauw kronkelig lijntje dat het oude patroon, de oude gewoonte voorstelt. Daarboven een helderrood kronkelige lijntje dat de nieuwe aangeleerde gewoonte voorstelt. Blijkbaar is het zichtbaar te maken in ons brein, via neurologische verbindingen die oplichten als we het middels een scan of MRI bekijken.
'Asjemenou', denk ik. 'Wat herkenbaar, dit verhaal, over die innerlijke weerstand. ' Want, wat is het een gewroet om het oude, mijn werk van HR-adviseur a.i. los te laten. Ik ga daar vind ik zelf, gek mee om. Ik had namelijk na mijn wandelretraite bedacht, nee al tijdens die retraite, met mezelf afgesproken, dat dat a.i.-werk eigenlijk niet meer hoefde, want mijn spaarpot zit aardig vol. Ik kan ervan leven en ik kan opleidingen volgen - want tijd en geld - om mezelf een andere kant op te ontwikkelen namelijk die van (wandel-)coach. En toch blijf ik maar ja zeggen als bureaus mij vragen of ze me voor mogen dragen voor a.i. -vacatures. 'Waarom doe ik dat toch', vraag ik me zelf steeds weer af.
Naast wat factoren, zoals een partner die ervoor koos om te blijven werken ipv van met vroegpensioen te gaan en onbewust vindt - en uitstraalt - dat ik ook nog als vanouds moet blijven doen wat ik altijd deed - want we lopen ineens niet meer gelijk op - en daarnaast het wegvallen van dat fijne maandelijkse ZZP-inkomen - zo verslavend, dat geld - , is er eigenlijk niks en niemand die mij tegenhoudt om te veranderen. Ja, nu snap ik dus: mijn eigen 'oude brein' doet dat dus. Parbleu. Daar ga ik nu toch echt eens een stokje voor steken!
'Oud brein van mij, wil je hier nu eens mee ophouden??!! Ik ben in transformatie, ja? Houd nu toch eens op met steeds weer terug te vallen op het oude?! Mijn bewustzijn is gelukkig enorm bewust en ligt jou ver vooruit, trek me toch niet steeds terug naar oude patronen!! En jammer dan dat je nu even harder moet werken, want ja, het is eng, het voelt onzeker en wellicht ga ik af als een gieter of lukt het allemaal niet meteen zoals ik had bedacht en schaam ik me wellicht voor mogelijk falen. Nou En?! Opstaan en verdergaan. En kost het meer energie, dat veranderen? Ja, vast maar dan slaap ik gewoon wat meer om energie op te doen, ga ik lekker heel vaak wandelen want da's goed voor mijn welbevinden en dat levert dus ook energie and so on.
De medicus/trainer ondertussen laat zijn discipelen dezer dagen bellen omdat hij wil dat ik een training bij 'm ga volgen. Vandaag was ik aan de beurt. 'Maar nee, dat doe ik niet', zeg ik. 'Het webinar zelf was als leerzaam genoeg, thnxx.' Ik heb zelf een prachtig stappen plan - inclusief netwerkcontacten aangaan en onderhouden - gemaakt, een plan de campagne, voor mijn eigen transformatie en ja, dat kost tijd en energie en soms even innerlijk knokken met mijn eigen innerlijke weerstand. Maar ik dacht zo, als ik er hier over schrijf, dan versterkt dat dat mijn bewustzijn weer een beetje verder.
Tot zover over mijn oude brein in strijd met mijn bewuste bewustzijn en mijn helpende plan de campagne.
